试分析某一翻译作品中的翻译技巧
2019-09-10瓦热斯江·胡加买提
【摘要】:翻译以其固有的性质及其桥梁作用,推进者民汉之间的思想交流,信息传播,社会经济发展,同时启迪各少数民族人民群众的聪明才智,加快实现新疆社会稳定和长治久安总目标。
本论文正是着重论述了汉维翻译中常用的几种翻译技巧,以及相关的翻译学知识。以《在庆祝中国共产党成立90周年大会上的讲话》民汉双语版报告和《邓小平文选》民汉双语版为研究对象,研究其在维汉互译中所使用的翻译技巧,探讨其用法,得出翻译技巧的运用在汉维互译中以及各民族交流、学习、沟通中十分重要的地位,以及在新疆多民族聚居的区域中,以翻译为桥梁达到彼此思想交流、学习等中不可忽视且极其重要的作用与地位。
【关键词】:翻译 翻译学 翻译技巧
1.常用翻译技巧
1.1什么是翻译技巧?
所谓翻译技巧指的是翻译的具体手法,即翻译原文时在某些场合需要对译文的表达做一些必要的调整和改变。
1.1.1 加词法سۆز قو شۇپ تەر جىمە قىلىش ئۇسۇ لى
加词就是在译文中增加一些原文字面上没有的词语。加词须以忠实原文为前提,加词绝不等于增意。加词法常用于以下情况:
一.加词以充分达意
有些字句如照原文字面翻译,或者意思不完整,或者会造成歧义,必须适当地增加一些词、词组。
如:13亿中国人民正在中国特色社会主义伟大旗帜指引下满怀信心走向中华民族伟大复兴。
1مىليارد 300 مىليون جۇڭگو خەلقى جۇڭگوچە سوتسىيالىزىم ئۇلۇغ بايرىقىنىڭ .يىېتەكچىلىكىدە تولۇپ تاشقان ئىشەنچ بىلەن جۇڭخۇا مىللەتلىرىنىڭ گۈللىنىش يولىغا ماڭماقتا.
例句将原文中“走向中华民族伟大复兴”这一句中潜存的“之路”一次加以补充,使其意义更为明确且清晰,使译文达到原文所要表达的意思。译文中以《يولىغا》 加以补充,使其充分达意。
二.加词以合乎语法
为了使译文符合用词造句的习惯,可以增加一些适当的词。
如:这三件事,从根本上改变了中国人民和中华民族的前途命运,不可逆转的结束了近代以后中国内忧外患、积贫积弱的悲惨命运。
بۇئۈچ چوئىش جۇڭگوخەلىقنىڭ ۋە جۇڭخۇامىللەتلىرىنىڭ ئىستىقبالى ۋە تەقدىرىنى تۈپتىن
ئۆزگەرتتى،بۇنىڭ بىلەن يېقىنقى زاماندىن كېيىنكى جۇڭگونىڭ ئىچكى ئەنسىزلىك ۋە تاشقى
تاجاۋۇزچىلىققا ئۇچراش، ھەم نامرات ، ھەم ئاجىز بولۇشتەك ئېچىنىشلىق تەقدىرىگە خاتىمە
بېرىلدى.
例句中译文中多了《بۇنىڭ بىلەن》 一词组,即“与此同时”承前启后,将原文中没有的词在译文中将它补了出来,同时也符合了维吾尔语语法特点。
三.加词以润饰文字
有时不加词基本上也忠实于原文,译文大体上通顺,可是读起来,总是人感到好像缺少了一点什么东西似的。如:我们的人民勤劳勇敢,坚忍不拔,有智慧,有理想,热爱祖国,热爱社会主义,顾大局,守纪律。
بىزنىڭ خەلقىمىز ئەمەگەكچان-باتۇر، ئىگىلمەس-پۈكمەس، ئەقىل-پاراسەتلىك،
غايلىك خەلق،ۋەتىنىمىزنى، سوتسىيالىزمنى قىزغىن سۆيۈدىغان، ئومۇمىي ۋەزىيەتنى
نەزەردە تۇتىدىغان، ئىنتىزامغا رئىايە قىلىدىغان خەلىق.
例句中两处增加了《خەلق》一词,使整个译文显得更加流畅生动
1.2 减词法
减词同加词的情况正好相反。翻译实践中有时需要在译文中省略原文的个别词,否则行文显得啰嗦。不合译文表达习惯,有时甚至会影响原意的确切表达。
一. 减译重复的词语
全党同志要牢记历史使命,永远保持谦虚、谨慎、不骄不躁的作风,永远保持艰苦奋斗的作风,勇于变革、勇于创新,永不僵化、永不停滞,不动摇、不懈怠、不折腾……
پۈتۈن پارتىيەدىكى يولداشلار تارىخىي بۇرچىنى ئېسىدە چىڭ تۇتۇپ،كەمتەر، ئېھتىياتچان بولۇش، مەغرۇرلۇق، ئالدىراقسانلىقتىن ساقلىنىش ئىستىلىنى ۋە جاپاغا چىداپ كۈرەش قىلىش ئىستىلىنى مەڭگۈ ساقلىشىنى، ئىسلاھ قلىشقا، يېڭىلىق يارىتىشقا جۈرەت قىل?شى،مەڭگۈ قاتمىاللشىپ قالماسلىقى،مەڭگۈ بىر ئىزدا توختاپ قالماسلىقى،تەۋرىنىپ قېلىشىتىن،بىپەرۋالىق قىلىشتىن،بىھجۇدەئاۋارچىلىقتىن ساقلىنىشى.......
例句中原文两次重复了“勇于”,“不动摇”、“不懈怠”、“不折腾”中三次重复使用了“不”,但是在译文中都只译了一次。
二.形容词、动词作定语而被修饰的中心语是抽象名词时,被修饰的名词可以省译。
三.双音节动词之前加上“进行”、“加以”、“予以”、“感到”之类的动词组成述宾词组时,翻译时,如能用一个动词表达它们的意义,可以省去这些词。
如:
为改变中华民族的命运,中国人民和无数仁人志士进行了千辛万苦的探索和不屈不挠的斗争。
جۇڭگو خەلىقى ۋە سانسىزلىغان زەكىي زاتلار جۇڭخۇا مىللەتلىرىنىڭ تەقدىرىنى ئۆزگەرتىش
يولدا مىڭبىر جاپا-مۇشەققەتتە ئىزدەندى ۋە ئېگىلمەي-سۇنماي كۈرەش قىلدى.
译文中将原文里的“进行”一词没有翻译出来,就属这种情况。
1.3引申法
引申是翻译中一种普遍现象。所谓引申,是指根据上下文,不拘于词的字面意义或词典上提供的译文、释义,而对词义做必要的调整变动,或另辟蹊径。这里包括原文词义的引申和译文表达的引申。
一. 转译:
如: 1840年鸦片战争以来中国170多年的历史,概括地说就是,我们伟大祖国经历了刻骨铭心的磨难……
?ۇڭگونىڭ 1840-تىلدىكى ئەپيۇن ئۇرۇشىدىن بۇيانقى 170 نەچچە يىللىق تارىخىي
يىغىنچاقلاپ ئېيتقاندا، ئولۇغ ۋەتىنىمىز مەڭگۈ ئۇنتۇلغۇسىز ئازاب-ئوقۇبەتلەرنى باشتىن
كەچۈرگەن......
例句中原文中的“刻骨铭心”在译文中是《مەڭگۈئۇنتۇلغۇسىز》这一词组使译文无法表达而转用另外词的翻译。使译文意义与原文表达上一致。
二.词义具体化
有时原文中某些词或词组的含义比较抽象或比较概括,翻译时需要根据上下文词义,将它们译为意思比较具体的词或词组,以便确切表达意愿。
三.词义抽象化
有时原文里某些词或词组的意思很具体,翻译时如照样移植不合译文表达习惯,往往需要抽象化的方法来处理。
1.4反面着笔法
反面着笔法是指翻译时从反面着手处理原文的意思,以便更好地表达原文意义,使译文通顺、流畅、或达到一定的修辞目的。 有以下几种情况:
一. 从反面着笔处理原文的肯定语气,即:把肯定译为否定。
如:要敢于负责,不要怕。
مەسۇلىيەتتىن قاچماسلىق، قورقماسلىق كېرەك.
二.从反面处理原文的否定语气。即:把否定译为肯定。
如: 如果硬要照搬,造成动乱,那是很不利的。这是个非常实际的严重问题。
ئەگەر زومۇزور كۆچۈرۈپ كېلىش ئارقىسىدا مالمانچىلىق يۈز بېرىدىغان بولسا، ئۇ ئىنتايىن زىيانلىق ،ئىنتايىن رېئال جىددىي مەسىلە ئەنە شۇ.
结论
本论文正是着重论述了汉维翻译中常用的几种翻译技巧,以及相关的翻译学知识。以《在庆祝中国共产党成立90周年大会上的讲话》民汉双语版报告和《邓小平文选》民汉双语版为研究对象,研究其在维汉互译中所使用的翻译技巧,通过完成本论文,本人也收获颇丰,希望今后从事何种工作,而运用到本论文所涉及的翻译技巧知识。
【参考文献】
(著作图书文献和翻译图书文献)
【1】史震天,《汉维互译使用教程》 1999年10月第一次印刷 新疆教育出版【M】
【2】史震天、陈世明、马维汉,《汉维翻译教程》 1989年7月第一版,1995年9月第4次印刷 新疆人民出版社出版【M】
【3】马祖毅,《中国翻译简史》 1998年出版 中国对外翻译出版公司出版【M】
【4】范仲英,《实用翻译教程》 1994年出版 外语教学与研究出版社出版【M】
(学术刊物文献)
【5】廖冬梅 《新疆民汉双语现象与新疆社会发展关系》【D】
【6】千宇狐 《新疆民族文化概述》日月大成文化艺术有限公司【J】
【7】艾买尔江·依明、郭建新《论翻译技巧“反面着笔法”在翻译中的作用【D】
作者简介:瓦热斯江·胡加买提(1990.3.12-),男,维吾尔族,籍贯:新疆吐鲁番市,单位:新疆大学人文(中国语言)学院,学历:在读硕士研究生,研究方向:中国少数民族语言文学。